meedoen
Project
Ambitieuze voetbalmeiden
serieuzer nemen
Vrouwenvoetbal is de snelst groeiende sport ter wereld, óók in Nederland. Wat betekent deze ontwikkeling voor de emancipatie van vrouwen? En hoe kunnen voetballende meiden serieuzer genomen worden? Filosofisch onderzoek blijkt tot veel praktisch bruikbare inzichten te leiden.
Martine Prange is ex-voetbalster en inmiddels hoogleraar filosofie aan Tilburg University. Haar geesteswetenschappelijk ingestoken studie is een interessante ‘vreemde eend in de bijt’ van het programma Sportonderzoek. ‘Empirisch onderzoek is belangrijk, maar filosofie is onmisbaar voor een dieper begrip van de cultuur waarin we leven. Empirische waarneming krijgt pas echt betekenis door filosofische duiding.’ Deze duiding richtte Prange onder meer op het begrip ‘weerstand’, dat ook terugkomt in het werk van grote filosofen als Kant, Nietzsche en Foucault. Prange maakte een analyse van de vormen die meiden op en rond het voetbalveld ondervinden. ‘Mannen hebben nooit weerstand ervaren als ze wilden voetballen. Meiden en vrouwen wel. En als ze niet concreet weerhouden worden te voetballen, vergeet de sportwereld ze gewoon. Het is de vraag wat eigenlijk erger is: actief worden gediscrimineerd of simpelweg genegeerd.’
Middel tot emancipatie
In het onderzoek zijn de filosofische inzichten concreet vertaald naar urgente en praktische vraagstukken. Hoe zorg je bijvoorbeeld dat migrantenmeiden, die vaak graag willen voetballen, in deze sport tot hun recht komen? Prange: ‘We hebben onder meer een boek gemaakt om het letterlijk kleurrijke beeld te schetsen van voetballende meiden. Ons deelonderzoek naar meisjes met een bi-culturele achtergrond leert dat religie en voetbal zich uitstekend laten combineren. Een groter obstakel is een terugtrekkende overheid. Die subsidieert wel structureel buurtsport voor jongens, maar niet voor meisjes. Die vormen namelijk geen risicogroep.’ Buurtsport is zo een oplossing voor één probleem – overlast – en wordt niet gezien als middel tot emancipatie, stelt Prange vast.
Meiden serieuzer nemen
Het serieuzer nemen van voetballende meiden zit soms in kleine – of subtiele – dingen. Prange noemt als voorbeeld een flyer voor een buurttoernooi waar alleen maar jongens in staan. Of sportclubs waar uitsluitend mannen de jeugdgroepen begeleiden. ‘Zo is er in zo’n club niet een trainer die een voorbeeld kan zijn voor jonge meiden. Bovendien onderschat een man vaak hun voetbalambities. Hij is minder kritisch en sneller tevreden. Meiden die echt willen voetballen, voelen zich dan niet serieus genomen en haken daardoor weer af. Een andere mindset kan veel verbeteren.’
Een interview met
Ilja van Holsteijn, manager Cruyff Courts bij de Johan Cruyff Foundation
‘Voetballende meiden onbedoeld vaak tóch op de tweede plaats’
Project
Van voetbalvrouwen tot vrouwenvoetbal
Verder lezen
artikel: ‘Kleurrijk beeld van voetballende meiden’
artikel: Nemo Kennislink ‘Gezocht: vrouwelijke rolmodellen aan de bal’
artikel: ‘Voetbalfilosoof’
Verder kijken
NTR-uitzending over vrouwenvoetbal in ‘De Kennis van Nu’
Andere Tijden-uitzending ‘Vrouwen aan de bal’
Een interview met Ilja van Holsteijn, manager Cruyff Courts bij de Johan Cruyff Foundation
‘Voetballende meiden onbedoeld vaak tóch op de tweede plaats’
‘We proberen veel meer meiden naar de Cruyff Courts te krijgen. Wat daar gebeurt moet ook uitnodigend zijn voor meisjes die willen voetballen. Met Plan Nederland werken we bijvoorbeeld samen in hun meidenvoetbalinitiatief La League, waarbij we op de courts evenementen organiseren voor meiden. Bijvoorbeeld samen met Rocky Hehakaija, een bekende straatvoetbalster. Ook willen we buurtsportcoaches tools geven om meer meiden naar de courts te krijgen. Hoe ga je bijvoorbeeld om met jongens die hen liever niet op het veld zien? Het is belangrijk die negatieve energie te keren, zodat je enthousiaste meiden niet onbedoeld wegjaagt.
De Johan Cruyff Foundation is heel bewust aangehaakt bij dit onderzoek, omdat we beseffen dat onuitgesproken ideeën de omgang met voetballende meiden kunnen bepalen. Die onderliggende mechanismen kun je met geesteswetenschappelijk onderzoek goed blootleggen. Daarmee krijg je zicht op subtiele boodschappen in de communicatie. Zoals de coach die tegen jongens zegt: straks mogen jullie gewoon weer! Zo laat je tussen de regels horen dat die meiden op het veldje toch een beetje op de tweede plaats komen. Terwijl de courts er juist zijn voor iedereen. Overigens zien we wel het effect van de Europese titel van de Oranje Leeuwinnen. Die positieve energie moeten we ook op de Cruyff Courts zien vast te houden.’