‘Ik ben het oneens met deze stelling. Sport kan bijdragen aan sociale samenhang, aan maatschappelijke cohesie. Uiteindelijk is dat ook goed voor de economie, maar de sociaal-culturele waarde van sport vind ik relevanter. Met sportonderzoek krijg je in beeld wat de werkzame elementen zijn, zodat je die effectiever kunt inzetten voor maatschappelijke doelen. Ik doe onderzoek naar de rol van sport bij het tegengaan van discriminatie, racisme en seksisme en bij het bevorderen van sociale inclusie. Nu is de boodschap vaak heel simpel: stop discriminatie! Alleen maar zoiets roepen helpt niet. Je hebt onderzoek nodig om de onderliggende mechanismen bloot te leggen. Zodat je kunt inhaken op de impliciete factoren achter die oerwoudgeluiden in het stadion.’

Jacco van Sterkenburg

Universitair docent aan de Erasmus School of History, Culture and Communication

‘Ik zou eerder kiezen voor een ander vertrekpunt: wat is de maatschappelijke impact van sport? Onderzoek moet relevant zijn. In mijn geval – gezien mijn opdracht: prestaties verbeteren – is het dan vooral belangrijk dat het aantoonbaar bijdraagt aan sportprestaties. En dat is nog niet zo eenvoudig. Het gaat ook in de toekomst om een goede balans tussen fundamenteel en toegepast sportonderzoek. Als je de opbrengst uitdrukt in – pak ‘m beet – aantallen gewonnen medailles, wil ik eerder weten wát er werkt dan hóé iets werkt. Maar dan redeneer ik even vanuit mijn directe belang: de topsport. Uiteraard is sportonderzoek ook in de breedte relevant. Zodat ook mijn sportende kinderen ervan profiteren.’

Kamiel Maase

Prestatiemanager onderzoek en innovatie, TeamNL Experts bij NOC*NSF

‘Voor mij staat de maatschappelijke waarde voorop, inclusief de economische. Wetenschappelijk lastig, want hoe meet je die? De aanname is dat zorgkosten dalen als mensen meer bewegen. Maar je moet ook investeren om dat voor elkaar te krijgen. Nu er in het sociaal domein meer moet met minder geld, kijken we al snel naar de sportorganisaties. Die kunnen de problemen wel oplossen! Van participatie van mensen zonder werk, probleemjeugd opvangen tot het voorkomen van radicalisering aan toe. Sport verbindt, dat klopt. Maar als je het serieus aanpakt, moet je diezelfde sportwereld ook professionaliseren. En wat er vervolgens gebeurt goed monitoren, in al zijn complexiteit. Daar zie ik een opdracht voor sportonderzoek.’

Agnes Elling

Stafmedewerker wetenschapsontwikkeling Mulier Instituut

‘Wij zien dat sport een sociaal-culturele waarde heeft. Plezier in sport is moeilijk in geld uit te drukken, maar moeten we dat ook willen? Is sport pas goed als het in euro’s bijdraagt aan andere beleidsdoelen? Kinderen die er nu al lol in hebben, blijven waarschijnlijk later ook sporten. De condities voor toegankelijkheid voor iedereen zijn daarmee een belangrijk onderzoeksgebied. Onderzoek laat zien dat sport sociale bindingen kan versterken. Maar dat gaat niet vanzelf. Als sport voor bepaalde groepen moeilijk toegankelijk is, worden tegenstellingen juist groter. Ook negatieve aspecten moeten we dus meenemen, zoals uitsluiting, je niet thuis voelen in de sport of misdragingen op en rond het veld. Laten we daarop inzetten met sportonderzoek.’

Ine Pulles

Wetenschappelijk medewerker sport, Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP)

‘Veel lokale sportambtenaren zijn geïnteresseerd in die economische waarde. Dan kunnen ze laten zien: mijn investeringen lonen ook in euro’s! Maar het is lastig meetbaar, je moet het hebben van indicaties. Beweeginterventies kunnen méér mensen de beweegnorm laten halen. Goed voor hun gezondheid én hun productiviteit. Ons rekenmodel toont op landelijk niveau baten van investeringen in sport. Dat kun je ook lokaal gebruiken in je argumentatie. Maar uiteindelijk bepaalt de specifieke context de waarde van een sportproject. Lokale omgevingsfactoren maken dat een kickboksschool jongeren van de straat houdt of juist het criminele circuit in helpt. Kennis over de economische waarde is belangrijk, maar het begint met kennis over lokale effecten van sport.’

Dirk Schaars

Adviseur Kenniscentrum Sport

‘Wat onderzoek “vooral” moet aantonen is afhankelijk van het doel, en goed sportonderzoek kan meerdere doelen hebben. Voor een maatschappelijke kostenbatenanalyse – een MKBA – is de economische waarde natuurlijk cruciaal. Maar als je bijvoorbeeld uitzoekt of een bepaalde interventie sportdeelname verbetert, gaat het om de effectiviteit. Wat niet wegneemt dat een MKBA voor het maatschappelijk debat heel nuttig kan zijn. Bijvoorbeeld om te bepalen wat sportparticipatie de samenleving oplevert. Of te weten wat de opbrengsten zijn van grote en dure sportevenementen. Economische waarde is belangrijk, maar je bent er nog niet als je die vaststelt. Want of een aantoonbaar winstgevende interventie standaardaanbod wordt, is uiteindelijk óók een politieke afweging.’

Matthijs van den Berg

Hoofd Centrum Voeding, Preventie en Zorg, RIVM